Απόφαση για το Π.Δ της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών

Η συγκυβέρνηση στα πλαίσια της γενικότερης πολιτικής των απολύσεων, των διαθεσιμοτήτων και της αποδόμησης του δημόσιου σχολείου έδωσε στη δημοσιότητα το Προεδρικό Διάταγμα (Π.Δ) για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Παρά τις γενικόλογες αναφορές στην «ποιότητα της εκπαίδευσης», με βάση τις ανάγκες της κοινωνίας και των μαθητών, το Π.Δ βασίζεται, όπως το ίδιο ρητά δηλώνει, στις επιταγές της δημοσιονομικής προσαρμογής και τις απαιτήσεις του ενιαίου μισθολογίου –βαθμολογίου, με σκοπό τη συνέχιση των μισθολογικών περικοπών και των απολύσεων στο Δημόσιο. Το Π.Δ συμπληρώνει τη γενική πολιτική της συγκυβέρνησης, όπως εκφράστηκε, με πρωτοφανή πολιτικό κυνισμό, από τον υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης:  «στο δημόσιο, προοπτικά, θα μείνουν μόνο όσες υπηρεσίες δεν ενδιαφέρουν τις ιδιωτικές επιχειρήσεις». 

Σε πρακτικό επίπεδο, το Π.Δ, προωθεί την ατομική αξιολόγηση κάθε εκπαιδευτικού από το σχολικό σύμβουλο και το διευθυντή κάθε σχολικής μονάδας, καθιερώνοντας  τετράβαθμη περιγραφική αξιολογική κλίμακα (ελλιπής, επαρκής, πολύ καλός, εξαιρετικός) που αντιστοιχίζεται με μια βαθμολογική κλίμακα από το 0 έως το 100.  Θεσμοθετούνται 5 πεδία αξιολόγησης, τα οποία με τη σειρά τους  διαιρούνται σε  επιμέρους υποκατηγορίες αξιολογικών κριτηρίων που θεωρείται ότι μπορούν να ποσοτικοποιηθούν, συμβάλλοντας στην ιεράρχηση των εκπαιδευτικών, με βάση τις ποσοστώσεις του ενιαίου μισθολογίου.

Θεωρούμε ότι το σχέδιο Π.Δ για την αξιολόγηση εκπαιδευτικών :

• Βασίζεται και προωθεί τη διοικητική αυθαιρεσία στο πεδίο της εκπαίδευσης. Στη βάση ποιας «αντικειμενικής, επιστημονικής βάσης» μπορεί ένα σχολικός σύμβουλος μετά από 2 παρακολουθήσεις διδασκαλιών να βαθμολογήσει ένα εκπαιδευτικό σε όλο αυτό το πλήθος των αξιολογικών κριτηρίων; Με ποια παιδαγωγική λογική κάποιος εκπαιδευτικός θα βαθμολογηθεί με 45 και όχι με 48, με 55 και όχι με 60; Ποια παιδαγωγική θεωρία συνδέει την προετοιμασία, για παράδειγμα, της διδασκαλίας ή την ενθάρρυνση της δημιουργικότητας των μαθητών στην τάξη, με το βαθμό 55 και όχι 68;

• Υπονομεύει το συνεργατικό, συλλογικό σχεδιασμό της παιδαγωγικής και διδακτικής πράξης από το σύλλογο διδασκόντων, καθώς εμπεδώνει τον άκρατο ανταγωνισμό, τον κομφορμισμό και την εξατομικευμένη παιδαγωγική πρακτική, με σκοπό την εργασιακή επιβίωση. To σχολείο χάνει το συνεργατικό του χαρακτήρα και η παιδαγωγική πράξη προσαρμόζεται στις ανάγκες του ενιαίου μισθολογίου βαθμολογίου. Θυμίζουμε πώς η αρνητική αξιολόγηση οδηγεί σε μισθολογική και βαθμολογική καθήλωση για δύο χρόνια, ενώ δύο αρνητικές αξιολογήσεις μπορούν να οδηγήσουν σε απόλυση ή στέρηση βαθμού.

• Βασίζεται σε μια απλοϊκή τεχνοκρατική αντίληψη για το εκπαιδευτικό έργο που αναπαράγει τις πρακτικές του επιχειρηματικού μάνατζμεντ. Διαιρούν σε επιμέρους κομμάτια το εκπαιδευτικό έργο για να το μετρήσουν, μετατρέποντάς το παιδαγωγικό έργο από μια σύνθετη κοινωνική διαδικασία, σε ένα σύνολο απομονωμένων δεξιοτήτων και επιθυμητών συμπεριφορών. Η τυποποίηση και η ποσοτικοποίηση της εκπαίδευσης είναι η άλλη όψη της πειθαρχικής εξουσίας.

• Τα ίδια τα αξιολογικά κριτήρια για τον περιγραφικό χαρακτηρισμό των εκπαιδευτικών είναι ασαφή, συγκεχυμένα και αντιφατικά. Συχνά δεν υπάρχει καμιά ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στον επαρκή, πολύ καλό και εξαιρετικό εκπαιδευτικό. Αλλού προβάλλεται η ανάγκη της πιστής εφαρμογής του αναλυτικού προγράμματος και της αξιακά ουδέτερης διδασκαλίας και αλλού η ανάδειξη των επιστημολογικών αντιπαραθέσεων του υπό διαπραγμάτευση θέματος και των κοινωνικών και ηθικών τους προεκτάσεων. Ισχύει αυτό για παράδειγμα στη διδασκαλία του ελληνικού εμφυλίου ή των διάφορων επαναστατικών κινημάτων στην Ιστορία; Μπορεί ο εκπαιδευτικός να μεταφέρει τις επιστημολογικές αντιπαραθέσεις που υπάρχουν από τη σημερινή ιστορική έρευνα  για την εξέταση του ελληνικού εμφυλίου ή θα κατηγορηθεί για πολιτική προπαγάνδα και θα καταλήξει για παράβαση καθήκοντος, με βάση το νέο πειθαρχικό; 

• Διαμορφώνεται ένας τερατώδης γραφειοκρατικός μηχανισμός ελέγχου που μοναδικό σκοπό έχει την πειθάρχηση των εκπαιδευτικών και την πιστή εφαρμογή των κρατικών επιλογών στην εκπαίδευση. Ο έλεγχος και οι απαιτήσεις έχουν μόνο μια κατεύθυνση από τα πάνω προς τα κάτω.

• Δικαιώνεται η καταστροφική κρατική πολιτική για την εκπαίδευση και ενοχοποιείται ο εκπαιδευτικός για όλα τα εκπαιδευτικά και κοινωνικά δεινά. Ζήτημα προς αξιολόγηση είναι μόνο η εκπαιδευτική πρακτική του μεμονωμένου εκπαιδευτικού και όχι το περιεχόμενο και οι προϋποθέσεις της, που καθορίζονται από τη δομή του εκπαιδευτικού συστήματος, το σχεδιασμό των αναλυτικών προγραμμάτων, το περιεχόμενο των σχολικών εγχειριδίων και το επίπεδο χρηματοδότησης του δημόσιου σχολείου.   Η διαμόρφωση του παιδαγωγικού κλίματος στην τάξη ή η προετοιμασία της διδασκαλίας θεωρούνται ουδέτερες, τεχνικές διαδικασίες, με ενιαία αξιολογικά κριτήρια και πρότυπα, είτε εφαρμόζονται σε μια σχολική τάξη, μεσοαστικής ταξικής προέλευσης και εθνικά ομογενοποιημένης, είτε σε μια σχολική τάξη με παιδιά εργατικής ταξικής προέλευσης και διαφορετικής εθνικότητας.

Συναδέλφισσες/ οι

Η συζήτηση για την αξιολόγηση δεν είναι μια ουδέτερη διαδικασία. Σχετίζεται αποφασιστικά με το ερώτημα ποιο σχολείο, για ποια κοινωνία. Το Π.Δ για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών απαντάει με ένα ξεκάθαρο τρόπο : το φτηνό σχολείο της αγοράς του υποταγμένου φοβισμένου εκπαιδευτικού για την κοινωνία της άγριας ταξικής εκμετάλλευσης, των απολύσεων και της ανεργίας.

Από αυτή την άποψη, δεν έχουμε διαφωνίες που αφορούν τον τρόπο και τις τεχνικές εφαρμογής της αξιολόγησης. Λέμε συνολικά ένα ξεκάθαρο «όχι στην αξιολόγηση», δώσαμε εδώ και χρόνια και δίνουμε και τώρα τη μάχη για να μην περάσει, να την μπλοκάρουμε στην πράξη, γιατί αποτελεί κρίσιμο εργαλείο για την επιβολή της άθλιας αντιεκπαιδευτικής πολιτικής, τη χειραγώγηση του μάχιμου εκπαιδευτικού και τη διάλυση του δημόσιου σχολείου. Δεν είναι στενά ζήτημα του κλάδου, αφορά όλο τον κόσμο της εργασίας, αλλά και τα μορφωτικά δικαιώματα της νέας γενιάς. Σε αυτή την κατεύθυνση θα εργαστούμε με κάθε εργατική και εκπαιδευτική συλλογικότητα για την ανάπτυξη κοινών αγωνιστικών δράσεων ενάντια στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των σχολείων.

Ήρθε η ώρα να απαντήσουμε: ή εμείς ή αυτοί. Να συμβάλλουμε σε ένα γενικό ξεσηκωμό παντού, με αγωνιστικές κινητοποιήσεις διαρκείας που θα ξεπερνούν τα στενά κλαδικά όρια και θα αποκτούν διευρυμένα κοινωνικά χαρακτηριστικά με τη συμμετοχή όλων των εργαζομένων, με στόχο την ανατροπή της πολιτικής κυβέρνησης- Ε.Ε- ΔΝΤ.