Τον προσεχή Απρίλιο θα παραδοθεί από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο στην υπουργό Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου την τελική εισήγηση για το νέο Πρόγραμμα Σπουδών και την αμέσως επόμενη σχολική χρονιά το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε 160 Σχολεία, ανακοίνωσε απόψε ο πρόεδρος του Π.Ι. Κλήμης Ναυρίδης μιλώντας στην με τίτλο «Το σχολείο αλλάζει;» στο πλαίσιο του Νέου Σχολείου.
Από το 2012-13
και αφού γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις και προσαρμογές που θα κριθούν απαραίτητες με βάση και την πιλοτική του εφαρμογή, το νέο ΠΣ θα τεθεί σε ισχύ για το σύνολο των Σχολείων της χώρας μας είπε ο κ. Ναυρίδης.
Ο πρόεδρος του Π.Ι , αναλύοντας το καινούριο ΠΣ για την υποχρεωτική εκπαίδευση και για τους στόχους του είπε τα εξής:
Η υποχρεωτική εκπαίδευση ως γνωστό περιλαμβάνει το Νηπιαγωγείο, το Δημοτικό και το Γυμνάσιο και από πολλές απόψεις αποτελεί την πιο κρίσιμη ίσως περίοδο της σχολικής και της μετα-σχολικής πορείας ενός παιδιού.
Το ΠΣ υποχρεωτικής εκπαίδευσης του Νέου Σχολείου στοχεύει στα εξής:
- Στη μύηση των μαθητών σε ερευνητικές διαδικασίες και διεργασίες. Οι μαθητές δηλαδή θα οδηγούνται να μαθαίνουν:
- να διατυπώνουν ερωτήματα,
- να προσδιορίζουν προβλήματα,
- να σχεδιάζουν και να μεθοδεύουν διερευνήσεις,
- να αναζητούν απαντήσεις στα προβλήματα που έχουν τεθεί,
- να αναζητούν και να αξιοποιούν ερευνητικά εργαλεία,
- να αναλύουν και να συνθέτουν δεδομένα.
- Στη κατανόηση βασικών εννοιών, διαδικασιών και γεγονότων. Οι μαθητές θα μαθαίνουν:
- να αναγνωρίζουν τα σημαντικά χαρακτηριστικά εννοιών και διαδικασιών,
- να συνδέουν μιαν έννοια – ιδέα με άλλες συναφείς, μέσα από τη σύγκριση και τον εντοπισμό ομοιοτήτων και διαφορών,
- να μπορούν να δώσουν παραδείγματα που να αναφέρονται σε συγκεκριμένες έννοιες,
- να μπορούν να κατανοούν και να περιγράφουν γεγονότα,
- να μπορούν να κατανοούν και να αξιοποιούν διαδικασίες,
- να επιλύουν προβλήματα.
- Στην επικοινωνία και συνεργασία. Οι μαθητές θα μαθαίνουν:
- να επικοινωνούν και να μοιράζονται ιδέες, σκέψεις και συναισθήματα,
- να επικοινωνούν προκειμένου να διερευνούν ατομικά επιχειρήματα και ισχυρισμούς ή να διασαφηνίζουν ιδέες και απόψεις,
- να συνεργάζονται προκειμένου να αναπτύσσουν συλλογικά επιχειρήματα, να κατανοούν έννοιες, ιδέες ή διαδικασίες, να τεκμηριώνουν θέσεις, να επιλύουν προβλήματα κλπ,
- να συνεργάζονται προκειμένου να παράγουν έργα.
- Στη παραγωγή και δημιουργία και την έξοδο στην κοινότητα: Οι μαθητές θα μαθαίνουν:
- ολοκληρώνοντας τις ερευνητικές τους προσπάθειες, να καταλήγουν σε συμπεράσματα και προτάσεις,
- να παράγουν έργα (ερευνητικά, καλλιτεχνικά, κατασκευαστικά κλπ)
- να δημοσιοποιούν τις παραγωγές τους στην κοινότητα και να δέχονται την κριτική της.
Τα μαθησιακά-διδακτικά αντικείμενα και τα σχετικά με αυτά περιεχόμενα και ύλη, τα εκπαιδευτικά υλικά, καθώς και οι προτεινόμενες δραστηριότητες, θα αναπτυχθούν με έμφαση στις γενικές ικανότητες που θα πρέπει να αποκτήσουν οι μαθητές για να μπορούν να ζήσουν δημιουργικά ως δημοκρατικοί πολίτες στο πλαίσιο τόσο της Ελληνικής, όσο και της διεθνούς κοινότητας.
Όλοι οι μαθητές, όταν ολοκληρώνουν την υποχρεωτική εκπαίδευση, θέλουμε να είναι σε ικανοποιητικό βαθμό εγγράμματοι στην Ελληνική και σε ξένες γλώσσες, στις επιστήμες, στα μαθηματικά, στις νέες τεχνολογίες, στον πολιτισμό, στις τέχνες και στη θρησκεία τους· ταυτόχρονα, θέλουμε να έχουν ουσιαστική γνώση για την ιστορική, κοινωνική, οικονομική και πολιτική συγκρότηση της κοινωνίας μας, του ευρύτερου κόσμου όσο και της ίδιας της κοινότητάς τους· να είναι, τέλος, ευαισθητοποιημένοι και ενήμεροι για τα μεγάλα περιβαλλοντολογικά ζητήματα της εποχής.
Αυτό σημαίνει, σημείωσε ο κ. Ναυρίδης, ότι τα περιεχόμενα των μαθησιακών-διδακτικών αντικειμένων θα επιλεγούν σύμφωνα με δύο κριτήρια:
α. τη χρησιμότητά τους στη καθημερινή ζωή, και
β. τη μορφωτική τους αξία (θα λαμβάνονται εν προκειμένω υπόψη και τα ενδιαφέροντα και οι ανησυχίες των ίδιων των μαθητών).
Στο ΠΣ, τόνισε ο πρόεδρος του Π.Ι. θα προβλέπεται η ανάπτυξη δράσεων και η εκπόνηση εργασιών από τις σχολικές κοινότητες που θα συνδέονται με τρέχοντα θέματα της ευρύτερης κοινωνικής, πολιτισμικής, περιβαλλοντικής ή άλλης εκδοχής της καθημερινότητας, τα οποία θα απασχολούν τους μαθητές ή θα συνδέονται και με θεμελιώδεις ανθρώπινες ανάγκες και ανησυχίες.
Κατά την ανάπτυξη και εκπόνηση αυτών των δράσεων και εργασιών από τους μαθητές, οι γνώσεις, που συνδέονται με τα διαφορετικά μαθησιακά–διδακτικά αντικείμενα, θα συντίθενται προκειμένου να προσεγγιστούν τα ζητήματα που θα τίθενται κάθε φορά, είπε ο κ. Ναυρίδης και πρόσθεσε: «Οι σχολικές κοινότητες θα δημοσιοποιούν αυτές τις εργασίες στην ευρύτερη κοινότητα και μέσω αυτών θα αξιολογούνται.
Στα επιμέρους προγράμματα σπουδών θα δίνεται έμφαση στη διαφοροποιημένη διδασκαλία». Μέσω της βασικής αυτής αρχής, υπογράμμισε ο πρόεδρος του Π.Ι., θα δίνεται έμφαση:
- στην καλλιέργεια κινήτρων για ενεργοποίηση της συμμετοχής,
- στην καλλιέργεια κλίματος αναγνώρισης και αποδοχής,
- στην καλλιέργεια επικοινωνίας και κοινωνικών αλληλεπιδράσεων,
- στην αξιοποίηση των προηγούμενων γνώσεων και εμπειριών των μαθητών στην προοπτική της υποστήριξής τους για επιστημονικού και μορφωτικού χαρακτήρα κατακτήσεις,
- στη διαμόρφωση ελκυστικών περιβαλλόντων μάθησης και τη σύνδεσή τους με τα περιβάλλοντα ζωής,
- στο σχεδιασμό και την οργάνωση ευκαιριών για πλούσιες εμπειρίες μάθησης που συνδέονται με τη συμμετοχή σε εγγράμματα γεγονότα και εγγράμματες πρακτικές της ευρύτερης κοινότητας,
- στην καλλιέργεια της συμμετοχής των μαθητών στη διαχείριση της μάθησης τους.
Στο πλαίσιο αυτό θα λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για την υποστήριξη παιδιών με αναπηρίες ή/και μαθησιακές ή άλλες δυσκολίες.
Κλείνοντας, ο πρόεδρος του Π.Ι. τόνισε ότι το ΠΣ του Νέου Σχολείου προωθεί την αναβάθμιση της ποιότητας της εκπαίδευσης ως συνακόλουθης προς την αναβάθμιση του ρόλου και της επαγγελματικής αυτοεκτίμησης των εκπαιδευτικών. Σ’ αυτή την κατεύθυνση , είπε, θα πρέπει ίσως να προβλεφτεί ένας θεσμικός και επιστημονικά ελεγχόμενος μηχανισμός ανατροφοδότησης και μετασχηματισμού, στηριγμένος στη δημιουργική παραγωγή και στην εμπειρία των ίδιων των εκπαιδευτικών.
Στην πράξη αυτό, υπογράμμισε ο κ. Ναυρίδης , μπορεί να σημαίνει τη θεσμοθέτηση λ.χ. μιας μόνιμης επιστημονικής επιτροπής παρακολούθησης της εφαρμογής των ΠΣ, η οποία θα εργάζεται με βασική πηγή δεδομένων τις αναφορές των εκπαιδευτικών τόσο για τις καινοτομίες που θα επιχειρούν, όσο και για τα προβλήματα που θα αντιμετωπίζουν. Τα δεδομένα αυτά μέσα από την επεξεργασία τους θα οδηγούν:
- στον προσανατολισμό της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, που αποτελεί, όπως τόνισα και προηγουμένως, μηχανισμό στήριξης της εφαρμογής των νέων Προγραμμάτων Σπουδών,
- στη διαρκή ενημέρωση της εκπαιδευτικής κοινότητας,
- στο μετασχηματισμό επιμέρους χαρακτηριστικών των ΠΣ (π.χ. για ζητήματα στόχων, περιεχομένου, διδακτικών προσεγγίσεων κλπ).
- στην με κάθε τρόπο αναγνώριση της συνεισφοράς των εκπαιδευτικών.
Αυτή την περίοδο στο ΠΙ είναι σε εξέλιξη δύο μεγάλα κυρίως έργα (είναι και άλλα, αλλά αυτά τα δύο είναι τα μεγαλύτερα) αναφορικά με το Νέο Σχολείο: το ένα αφορά στα ΠΣ και το άλλο στην Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Και τα δύο αυτά έργα, όπως και τα υπόλοιπα διεξάγονται σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.
Και στα δύο συμμετέχουν Καθηγητές ΑΕΙ, Σχολικοί Σύμβουλοι, μάχιμοι εκπαιδευτικοί της Α΄βάθμιας και Β΄βάθμιας εκπαίδευσης και μέλη του οργανικού επιστημονικού προσωπικού του ΠΙ, δηλαδή Σύμβουλοι και Πάρεδροι. Συνεργάζονται επίσης διαπρεπείς επιστήμονες, πανεπιστημιακοί και εμπειρογνώμονες από το εξωτερικό. Παράλληλα, στο ΠΙ έχουμε ήδη ξεκινήσει μια επικοινωνία με τις διάφορες επιστημονικές Ενώσεις, των Φιλολόγων, των Θεολόγων, των Μαθηματικών, κα., ή με επαγγελματικές Ενώσεις, όπως των Σχολικών Συμβούλων, την οποία θα συνεχίσουμε και θα διευρύνουμε.
Όπως είπε ο Ναυρίδης το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο μελετά επίσης αντίστοιχες εμπειρίες πρόσφατων εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων και σε άλλες χώρες, όπως στη Φινλανδία, την Αυστραλία, την Κύπρο, τη Σκωτία, τη Γαλλία.
